Blog

Άγιος Γρηγόριος Καλλίδης ο θαυματουργός, Ο εξαιρετικών δεξιοτήτων και ειδικών αποστολών λαμπρός Ιεράρχης που ευωδίασαν τα άγια λείψανά του!

Τιμάται στις 25 Ιουλίου

 

Ο Άγιος Γρηγόριος (Καλλίδης) (1844 -1925) είναι ένας σχετικά νέος άγιος ο οποίος δεν είναι ιδιαίτερα γνωστός. Καταγόταν από την Ανατολική Θράκη και μέσα από το σχετικό λήμμα από το «Αγιολόγιο της Θεσσαλονίκης» της Ιεράς Μητρόπολης Θεσσαλονίκης (http://www.imth.gr/default.aspx?lang=el-GR&loc=1&&page=147&saintid=151) θα αποδελτιώσουμε τα σημεία τα οποία δικαιολογούν τον τίτλο που δώσαμε στο κείμενο μας. Το εν λόγω εμπεριστατωμένο κείμενο έγραψε ο π. Αντώνιος Πατρικίου.

Για την όλη προσφορά του Αγίου Γρηγορίου Καλλίδη που δεν περιοριζόταν μόνον στην Εκκλησία και στους Έλληνες Ορθοδόξους τιμήθηκε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, αλλά και από τις κυβερνήσεις της Ελλάδας, της Τουρκίας, της Ρωσίας, της Σερβίας, του Μαυροβουνίου και της Αυστρίας. Και αυτό είναι ενδεικτικό και για την ευρύτερη ανθρωπιστική προσφορά του.

Ας προχωρήσουμε, όμως, στην παρουσίαση των βασικότερων σταθμών του βίου και της μεγάλης προσφοράς του:

«Κατά το έτος 1873 βρίσκουμε τον Γρηγόριο Σχολάρχη στη Ραιδεστό, το 1874 πρωτοσύγκελλο του Μητροπολίτου Ηρακλείας Παναρέτου και ιεροκήρυκα, μέχρι να λάβει τον τρίτο βαθμό της ιερωσύνης, ονομαζόμενος επίσκοπος Ναζιανζού στις 24 Μαρτίου του έτους 1875. Ως βοηθός επίσκοπος του Μητροπολίτου Ηρακλείας, με πολλή σύνεση, μαζί με τους προκρίτους, διαφύλαξε την πόλη της Ραιδεστού από την επιδρομή 45 χιλιάδων Κιρκασίων κατά τον Ρωσσοτουρκικό πόλεμο, μέχρι να υποδεχθεί τους Ρώσσους».

«Στους χρόνους της βουλγαρικής εξαρχίας, απεστάλη από το Πατριαρχείο στην Ανδριανούπολη ως έξαρχος, μετά τις εκεί βιαιότητες κατά του Μητροπολίτου Διονυσίου του Ε’, του μετέπειτα Οικουμενικού Πατριάρχου (1887-1891) για να τον αντιπροσωπεύσει μια και αυτός θα απουσίαζε νοσηλευόμενος στην Κωνσταντινούπολη».

Στις 12 Μαΐου του 1879 εξελέγη Μητροπολίτης Τραπεζούντος από τον Πατριάρχη Ιωακείμ το Γ’ τον Μεγαλοπρεπή.

«Από την ημέρα της ενθρονίσεως του επιμελήθηκε του έργου της περιφρουρήσεως του ποιμνίου του από τις επιθέσεις των περιοίκων μεταναστών Τούρκων. Ομοίως μερίμνησε και περί της ελαττώσεως της βαριάς φορολογία των χριστιανών. Αποκατέστησε την ειρήνη και την ομόνοια μεταξύ του ποιμνίου του και ανασυνέταξε τους κοινοτικούς κανονισμούς της ορθόδοξης κοινότητας των Ρωμηών.

Με την βοήθεια των μεγάλων ευεργετών Θεοφυλάκτου και Φωκίωνος Κιούση, δημιούργησε προσοδοφόρα κτήματα από τα έσοδα των οποίων να καλύπτεται ο προϋπολογισμός των σχολείων. Γι’ αυτή μάλιστα την ενέργειά του τον συνεχάρη το Πατριαρχείο με προσωπική επιστολή στις 13 Ιουνίου 1880».

Το 1884 εκλέγεται Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης και η ενθρόνιση του «έγινε στις 20 Μαρτίου του 1885 μέσα σε κλίμα ενθουσιασμού.

Κατά την περίοδο της αρχιερατείας του Γρηγορίου Καλλίδη, βρισκόταν σε κορύφωση το κοινοτικό ζήτημα της Θεσσαλονίκης, με έντονες διενέξεις που είχαν να κάνουν με την εκλογή των τοπικών αρχόντων της πόλης. Εκείνη την εποχή άρχισαν να αποδυναμώνονται οι εύποροι συντεχνίτες που διεκδικούσαν μια αδιαφιλονίκητη εκλογή στη δημογεροντία και την αντιπροσωπεία της κοινότητας. Τα ισχυρά μέλη των κοινοτικών οργάνων της περιοχής, ήταν έμποροι, κτηματίες, δικηγόροι και γιατροί.

Οι ηγέτες του συντεχνιακού κόσμου ζητούσαν επίμονα να αλλάξουν τους όρους του εκλογικού παιχνιδιού, που πια δεν τους ευνοούσε. Ξέσπασαν έτσι οι γνωστές διαμάχες της δεκαετίας του 1880 που κατέληξαν στη μετάθεση του Μητροπολίτου Γρηγορίου Καλλίδου».

«Οι Στ. Ιωαννίδης, Δ. Βλάτσης και Κ. Σφήκας ήταν οι εκπρόσωποι των συντεχνιών ,των ασθενεστέρων πλέον τάξεων της πόλης, που υποστήριξε ο Μητροπολίτης Γρηγόριος, με αποτέλεσμα να συκοφαντηθεί στο Οικουμενικό Πατριαρχείο και να κυκλοφορήσει το 1888 από τις αντίπαλες μερίδες, ρυπαρογραφικός ανώνυμος λίβελος ανόσιας κατηγορίας κατά του Μητρ. Γρηγορίου, λίγο πριν την δίκη που θα γινόταν στην Κωνσταντινούπολη για να διαλευκάνει την υπόθεση.

Στις 29 Απριλίου του 1889 το Οικουμενικό Πατριαρχείο, αθώωσε πανηγυρικά τον ανεξίκακο Μητροπολίτη Γρηγόριο. […] Εδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι, ο Αλφρέδος Άμποττ, γόνος παλιάς και πλούσιας οικογένειας, όπως και ο Σταύρος Χατζηλαζάρου, είχαν ταχθεί μαζί με τον Μητροπολίτη τους υπέρ της φτωχής μερίδας των συντεχνιών.

Μετά την αθώωσή του ο Μητροπολίτης Γρηγόριος δικαιωμένος παραμένει στην Κωνσταντινούπολη, μη θέλοντας να επιστρέψει στη Θεσσαλονίκη και παραιτούμενος θέτει τον εαυτό του στη διάθεση της Μεγάλης Εκκλησίας, οπότε και εκλέγεται Μητροπολίτης Ιωαννίνων στις 28 Σεπτεμβρίου του 1889».

«Κατά τον πόλεμο του 1897 μαζί με τους γενικούς προξένους προφύλαξε την πόλη των Ιωαννίνων από τους Τούρκους, οπότε και τιμήθηκε παρά του Αντιβασιλεύοντος Διαδόχου Κωνσταντίνου με το παράσημο των Ανωτέρων Ταξιαρχών του Σωτήρος Χριστού, λαμβάνοντας συγχρόνως από τον Αυτοκράτορα της Ρωσσίας τον μεγαλόσταυρο της Αγίας Άννης και από τον ηγεμόνα του Μαυροβουνίου τον μεγαλόσταυρο Δανιήλου.

Ας σημειωθεί εδώ και η αναγνώριση της αξίας του Ιεράρχου και από την Τουρκική πλευρά ενωρίτερα, όταν τιμήθηκε από τον Σουλτάνο το Νοέμβριο του 1885, με το επίσημο παράσημο Οσμανιέ Β’ τάξεως. Διετέλεσε συνοδικός επί των Πατριαρχών Νεοφύτου του Η’, Κωνσταντίνου Ε’ και Ιωακείμ του Γ’ και έγινε πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου, οπότε και έλαβε τον σερβικό μεγαλόσταυρο του Αγίου Σάββα.

Στις 22 Μαΐου του έτους 1902 ο Πατριάρχης Ιωακείμ ο Γ’, προεβίβασε τον Γρηγόριο στη γεροντική Μητρόπολη Ηρακλείας και Ραιδεστού…».

«Στην πενταετία 1902-1907, ο Μητροπολίτης Ηρακλείας Γρηγόριος με την βοήθεια Ελλήνων διπλωματών, κατάφερε να προφυλάξει την επαρχία του από τον κίνδυνο της Ουνίας, η οποία από τα μέσα του 19ου αιώνα είχε κάνει την εμφάνισή της στην περιοχή, όπως κι απ’ την δράση των Βουλγάρων εξαρχικών».

«Στη Ραιδεστό μετά από πολυώδυνο και μαρτυρικό βίο, είδε απελαυνομένους τους περισσότερους χριστιανούς της Θράκης. Συνεργάστηκε με τους ομογενείς, Αρμένιους, Τούρκους και Ιουδαίους για να μη δεινοπαθήσει η Ραιδεστός και αξιώθηκε να υποδεχθεί στις 7 Ιουλίου του 1920 τον Ελευθερωτή Ελληνικό Στρατό της μεραρχίας της Σμύρνης και την επόμενη μέρα τον νεαρό βασιλιά Αλέξανδρο. Διετέλεσε πρώτο μέλος της θρακικής επιτροπής Ορθοδόξων, Μουσουλμάνων, Αρμενίων και Ιουδαίων, η οποία υπέβαλε την ευγνωμοσύνη της στον βασιλιά Αλέξανδρο και στην Κυβέρνηση Βενιζέλου και έλαβε μέρος στον εορτασμό των Εθνικών Επινικείων.

Μετέβη για δεύτερη φορά στην Αθήνα μετά τον θάνατο του βασιλιά Αλέξανδρου με τους πνευματικούς Αρχηγούς και Αντιπροσώπους των κοινοτήτων της Θράκης, για την υποδοχή του βασιλιά Κωνσταντίνου. Περιήλθε τη Θεσσαλία και την Μακεδονία παροτρύνοντας και ενθαρρύνοντας την επάνοδο των εκεί προσφύγων Θρακών στις πατρίδες τους, σε συνεννόηση με τον υπουργό περιθάλψεως. Πήρε μέρος στη Σύνοδο Ιεραρχών Παλαιών και Νέων Χωρών το 1921 στην οποία προήδρευσε έχοντας τα πρεσβεία, έναντι όλων των Συνέδρων.

Τέλος, παρά την προχωρημένη ηλικία του, συνέχισε εργαζόμενος ακούραστα στη θρακική έπαλξη για την πνευματική κατάρτιση του ποιμνίου του συναπολαμβάνοντας με αυτό τη δωρηθείσα ελευθερία της Θράκης.

Τις δόξες όμως αυτές και τις τιμές, ήλθε να αφανίσει η μαύρη συμφορά, ο χαλασμός του 1922 που ξερίζωσε τον προαιώνιον ελληνισμόν της Μικράς Ασίας και της Ανατολικής Θράκης απ’ τις πατρογονικές εστίες. Έτσι ο Μητροπολίτης Γρηγόριος με την προσφυγική ράβδο σαν άλλος Μωυσής, μεγαλόψυχος παρήγορος του εκτοπιζομένου ποιμνίου του, τους οδήγησε με ασφάλεια στην Ελλάδα.

Τα τελευταία χρόνια της ζωής του τα πέρασε στη Θεσσαλονίκη σχολάζων χωρίς να θελήσει να αναλάβει νέα Μητρόπολη».

Η πλήρης ανάδειξη του εν γένει οσιακού βίου του αγίου Γρηγορίου (Καλλίδη) ήλθε με την με την ανακομιδή των ιερών του λειψάνων στις 20 Οκτωβρίου του 1979 από Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης κυρό Παντελεήμονα τον Β’, τα «οποία βρέθηκαν να ευωδιάζουν και να επιτελούν από τότε πλήθος θαυμάτων».

Και αν θέλουμε μέσα από την σταχυολόγηση αυτή να ανιχνεύσουμε τα στοιχεία της αγιότητάς του Αγίου Γρηγορίου τα οποία δεν είναι τόσο εμφανή και χάνονται μέσα στην πολυποίκιλη εθνική και ανθρωπιστική του προσφορά του, θα προκρίναμε τα εξής:

Τον «πολυώδυνο και μαρτυρικό βίο του», την συκοφάντηση με «ρυπαρογραφικό λίβελο ανόσιας κατηγορίας», όπως και το «ανεξίκακο» με το οποίο κοσμεί ο π. Αντώνιος Πατρικίος τον σεπτό ιεράρχη στηριζόμενος, βεβαίως, και σε άλλα στοιχεία του βίου του.

Άλλωστε η συκοφάντηση και η ανεξικακία και κατά συνέπεια η συγχωρητικότητα ήταν τα στοιχεία που αγίασαν και ανέδειξαν σε θαυματουργό άγιο και τον Άγιο Νεκτάριο επίσκοπο Πενταπόλεως!

Να συμπληρώσουμε, επίσης, πως τον άγιο δεν τον έφθειραν εσωτερικά και πνευματικά ούτε οι ποικίλες τιμές και παρασημοφορήσεις που έλαβε! Κάτι που δεν είναι και τόσο εύκολο!

Τα χαριτόβρυτα ιερά λείψανά του Αγίου Γρηγορίου βρίσκονται σε λάρνακα στο πίσω και αριστερό μέρος του κεντρικού κλίτους του ιερού προσκυνηματικού ναού του Αγίου Δημητρίου Θεσσαλονίκης και αυτές τις μέρες πανηγυρίζει και ο ίδιος μαζί με τον πολιούχο της πόλης.

Εξάλλου μέσα στη εορταστική περίοδο και ατμόσφαιρα για τον άγιο Δημήτριο στις 20 Οκτωβρίου γιορτάζουμε κατ’ έτος και την ανακομιδή των αγίων λειψάνων του θαυματουργού αγίου Γρηγορίου Καλλίδη.

Ο άγιος γιορτάζει στις 25 Ιουλίου η οποία αποτελεί ημέρα της κοιμήσεώς του.

Να έχουμε την ευχή του.

Στ.Κ.