Blog

Αρχιμ. Συμεών Κραγιόπουλος, Της Οσίας μητρός ημών Θεοδώρας της εν Θεσσαλονίκη: Δεν είναι μόνο για εκλεκτούς η αγιότητα!

Λόγος του μακαριστού Γέροντα, π. Συμεών Κραγιόπουλου κατά την αγρυπνία της Οσίας Θεοδώρας της εν Θεσσαλονίκη 2/3-8-2000 

 

Απόψε εορτάζουμε την αγία Θεοδώρα την εν Θεσσαλονίκη, η οποία εκοιμήθη στις 29 Αυγούστου. Αλλά μετεφέρθη η εορτή της στις 3 Αυγούστου –ημερομηνία ανακομιδής των λειψάνων της– ώστε να μην επικαλύπτεται η δική της εορτή από την εορτή του Τιμίου Προδρόμου την 29η Αυγούστου.

Λέει το συναξάρι: «Αύτη η μακαρία ώρμητο εξ Αιγίνης εξ ευγενών και ευσεβών προελθούσα γεννητόρων, Αντωνίου και Χρυσάνθης καλουμένων, εν έτει οκτακοσιοστώ δεκάτω δευτέρω (812) από Χριστού γεννηθείσα. Συχνών επιδρομών των της Άγαρ δυσσεβών απογόνων τοις εν Αιγίνη ποιούντων…». Δηλαδή εκεί στην Αίγινα κινδύνευαν από τους Αγαρηνούς, οι οποίοι έκαναν συχνές επιδρομές εναντίον των κατοίκων της, και έφυγε από την Αίγινα η αγία Θεοδώρα. 

«Ανεχώρησεν εκείθεν συν τω εαυτής μνηστήρι. Μεμνήστευται γαρ υπό του πατρός διά το ασφαλές, της μητρός μεταστάσης των τήδε». Είχε πεθάνει η μητέρα της· και ο πατέρας, για να ασφαλίσει την κόρη του, την εμνήστευσε. Έφυγε λοιπόν με τον μνηστήρα της από κει. 

«Και ελθούσα παρώκησεν εν Θεσσαλονίκη, ένθα συζευχθείσα και τρεις θυγατέρας τέξασα…». Εδώ στη Θεσσαλονίκη, μόλις ήρθε, παντρεύτηκε και νέα πολύ ακόμη γέννησε τρεις θυγατέρες· οι δύο απ’ αυτές «απήλθον, λέει, εις την άνω ζωήν» και την τρίτη, που είναι η Θεοπίστη, την προσέφερε δώρο στον Θεό σε κάποιον παρθενώνα εδώ στη Θεσσαλονίκη με όλη την ευχαρίστηση της ψυχής της «εξαέτιδα ούσαν». Ήταν έξι χρονών η κόρη της, όταν την αφιέρωσε στον Θεό σ’ αυτόν τον παρθενώνα, που ήταν κάπου εδώ στη Θεσσαλονίκη.

«Μετά τινα χρόνον κοιμηθέντος και του συζύγου…». Πώς τα φέρνει ο Θεός τα πράγματα! Και θα ενθυμείσθε ότι παλαιότερα, σχεδόν πριν από είκοσι χρόνια, που βρεθήκαμε σε κάτι τέλος πάντων περιπέτειες, είχαμε πει –ήταν η ταπεινή μας γνώμη και είναι και τώρα– ότι δεν κάνουν καλά μερικοί που βιάζονται, βιαστικά ας πούμε θέλουν να προσαγάγουν, κυρίως γυναίκες, σε μοναστήρια. Όταν θέλει ο Θεός να κάνει κάτι, θα το κάνει σιγά-σιγά, όταν έρθει η ώρα· και δεν χρειάζεται εμείς να βιαζόμαστε και να δημιουργούμε προβλήματα και φασαρίες και άλλα πράγματα τα οποία δεν είναι καλά.

Η ίδια η αγία Θεοδώρα, που έγινε αργότερα μοναχή, ασφαλώς ήθελε να γίνει εξαρχής μοναχή, αλλά εφόσον όμως και ο πατέρας της είχε την γνώμη να τη μνηστεύσει, αλλά και γενικότερα έτσι έδειχναν τα πράγματα, εδέχθη να μνηστευθεί, και όχι μόνο να μνηστευθεί, αλλά και να παντρευθεί και να γεννήσει τρεις θυγατέρες. Και πάλι αυτή η ίδια, ασφαλώς συμφωνούντος και του συζύγου της, αφιέρωσαν το τρίτο παιδί στον Θεό, καίτοι τα δύο παιδιά τους έφυγαν απ’ αυτόν τον κόσμο.

«Μετά τινα χρόνον κοιμηθέντος και του συζύγου…». Όχι βέβαια ότι ο Θεός επενέβη και σαν να θανάτωσε τον σύζυγο· μέσα στην όλη πρόνοια του Θεού, όπως παντού συμβαίνει αυτό, κάποιος πεθαίνει νωρίς. Έτσι λοιπόν ο σύζυγός της εκοιμήθη νωρίς, και αμέσως η αγία Θεοδώρα έγινε μοναχή. Πρέπει να ήταν τότε περίπου εικοσιπέντε χρονών· τόσο νέα.

«Μετά τινα χρόνον, κοιμηθέντος και του συζύγου, προσήλθε τη του αγίου Πρωτομάρτυρος Στεφάνου μονή». Προσήλθε στην μονή του αγίου Στεφάνου «ούση εν Θεσσαλονίκη». Αυτή η μονή ήταν εκεί που είναι τώρα η μονή της Αγίας Θεοδώρας. Και θα ξέρετε οι περισσότεροι, αν όχι όλοι, ότι στη μονή της Αγίας Θεοδώρας κάτω από τον ναό που είναι στην επιφάνεια υπάρχει ο ναός του Αγίου Στεφάνου. 

Αυτή η μονή λοιπόν ήταν στη Θεσσαλονίκη και τη βλέπουμε και την ξέρουμε, γνωρίζουμε τη θέση της. «Και εγένετο μοναχή, εκπληρωθείσης ούτω της διακαούς αυτής εφέσεως, ην πάλαι είχε εν τη καρδία, και απεδύσατο μετά θερμοτάτου ζήλου τοις ασκητικοίς αγώσι και σκάμμασι». Κι έτσι εκπληρώθηκε ο διακαής πόθος, που είχε από παλιά στην καρδιά της, και απεδύθη με θερμό ζήλο στους ασκητικούς αγώνας και τα ασκητικά σκάμματα.

«Τις δύναται φράσαι ους ήνυσε πόνους η μακαρία! Ως γαρ άσαρκος ωράτο εν πάση ιδέα ασκητικής αρετής». Ποιος μπορεί να διηγηθεί τους πόνους και τους κόπους και τις ασκήσεις που έκανε η μακαρία! Σαν να μην είχε σώμα. Αυτό που είπε ο ίδιος ο Κύριος, «το μεν πνεύμα πρόθυμον, η δε σαρξ ασθενής», το βλέπουμε σ’ όλες τις περιπτώσεις· η σαρξ είναι ασθενής. Έχουμε όμως και αγίους οι οποίοι ασκήθηκαν σαν να ήταν άσαρκοι.

«Και εν ταπεινώσει και υπακοή και προθυμία παρευδοκιμήσασα, πλείστων χαρίτων παρά Θεού ηξίωται και εν προβεβηκυία ηλικία μετέστη εις τας ουρανίους μονάς, ληψομένη τα γέρα των καμάτων παρά Κυρίου». Με ταπείνωση και με υπακοή και με προθυμία πρόκοψε, και καθώς πρόκοψε, «ηξιώθη πλείστων χαρίτων παρά Θεού», και έφθασε σε μεγάλη ηλικία –πρέπει να πέθανε ογδόντα χρονών. 

Αρρώστησε μερικές μέρες τον Αύγουστο μήνα, προέβλεψε τον θάνατό της και εκοιμήθη εν Κυρίω. Και πήρε εκεί τα βραβεία και την ουράνια αμοιβή των κόπων της παρά Κυρίου. Ήδη πριν κοιμηθεί, είχε γίνει μοναχή η κόρη της η Θεοπίστη, η οποία αφιερώθηκε μικρούλα έξι ετών, και πολύ αργότερα έγινε και ηγουμένη στη μονή όπου ήταν μοναχή η μητέρα της η Θεοδώρα. Στον κατά πλάτος βίο γίνεται ιδιαίτερος λόγος για την υπακοή που είχε η αγία Θεοδώρα γενικώς, αλλά και στην ηγουμένη, που ήταν η κόρη της η Θεοπίστη.

«Ο δε τάφος αυτής πηγή θαυμάτων και θείας ευωδίας γέγονε, νόσους θεραπεύων και δαίμονας διώκων· η δε νεύσει αυτής χρωματουργηθείσα εικών έλαιον ευώδες και μύρον ανέβλυζεν». Από την εικόνα της δηλαδή, που με τη συναίνεσή της –αφού εκοιμήθη βέβαια– ζωγραφίστηκε, ανέβλυζε μύρον θείον και αρωματικόν έλαιον, «ώστε εξίστασθαι πάντας, ως εν πλάτει ιστορούνται εν τη βιογραφία αυτής». Και όλοι θαύμαζαν, όπως όλα αυτά γράφονται εκεί στον εν πλάτει βίο της. Και γι’ αυτό λέγεται και μυροβλύτιδα.

Αυτός είναι ο βίος της αγίας Θεοδώρας εν συντομία. Κάποτε θα πάρουμε τον εν πλάτει βίο και θα τον διαβάσουμε, για να μυηθούμε καλύτερα στην αγία ζωή, όπως είπαμε και χθες, καθώς γιορτάζαμε την ανακομιδή των λειψάνων του αγίου Στεφάνου. Διότι δεν υπάρχει άλλη χριστιανική ζωή· η αγία ζωή είναι η χριστιανική ζωή, και η χριστιανική ζωή είναι η αγία ζωή.

Και έχουμε απόψε την ευκαιρία να πούμε ό,τι μας φωτίσει ο Θεός, παίρνοντας αφορμή από τον βίο, τον πολύ περιληπτικό, της αγίας Θεοδώρας. Βλέπετε τι σπουδαίο είναι να αφεθείς στα χέρια του Θεού, όπως η αγία Θεοδώρα φαίνεται ότι αφέθηκε στα χέρια του Θεού εξαρχής από μικρούλα και αγαπούσε τον Κύριο και διακαώς ποθούσε αυτόν. Σ’ αυτόν τον κόσμο ζούμε, μέσα σ’ αυτόν τον κόσμο θα γίνει ο,τι θα γίνει στην ψυχή μας.

Η αγία Θεοδώρα εμνηστεύθη, παντρεύτηκε, γέννησε και τρεις θυγατέρες. Και μέσα σε πολύ λίγα χρόνια έγιναν αυτά, διότι νεώτατη φαίνεται παντρεύτηκε, αφού στα είκοσι πέντε ήδη είχε πεθάνει ο σύζυγός της, αφού είχαν πεθάνει πιο μπροστά και οι δυο θυγατέρες τους και την μία την είχαν αφιερώσει, την είχαν δώσει ως δώρο στον Θεό σ’ ένα μοναστήρι. 

Εκοιμήθη και ο σύζυγος, κι αυτή έγινε μοναχή είκοσι πέντε ετών περίπου· είκοσι πέντε ετών ως τα ογδόντα της. Ούτε λίγο ούτε πολύ πενήντα πέντε χρόνια μοναχή. Πράγματι δηλαδή τι άσκηση έκανε, τι κόπους κατέβαλε, τι προθυμία έδειξε, τι ζήλο, τι αγάπη στον Χριστό, τι υπακοή! Τι να πούμε! 

Πολύ ευλογημένες αυτές οι ψυχές που έζησαν σε τέτοιες εποχές και μπορούσαν να σκεφθούν έτσι και μπορούσαν να τα καταλάβουν έτσι τα πράγματα και χωρίς δυσκολία, πολύ ομαλά και εύκολα να μπουν σ’ αυτόν τον δρόμο. Και τα ‘φερε ο Θεός έτσι που έμεινε ελεύθερη, και όχι για λίγο καιρό· για πενήντα πέντε χρόνια μοναχή.

Εάν θελήσουμε να δούμε τη ζωή μας ο καθένας κάτω από το βλέμμα του Θεού, κάτω από την πρόνοια του Θεού, δεν νομίζω ότι θα δυσκολευθούμε να βρούμε παρόμοια πράγματα· άλλο τώρα που θα καταλήξουμε εμείς, άλλο που θα φθάσουμε, άλλο τώρα τι θα καταλάβουμε και πως θα ανταποκριθούμε, αλλά ο Θεός προνοεί για τον καθένα. Μόνο να μην κάνουμε δικά μας πράγματα και εκβιάζουμε τα του Θεού και δημιουργούμε καταστάσεις και ταλαιπωρούμαστε και γελοιοποιούμαστε, θα έλεγα, καμιά φορά. 

Μη βιαζόμαστε. Υπάρχει ένα εμπόδιο; Σιγά-σιγά, φυσιολογικά θα φύγει αυτό το εμπόδιο ή θα τα εξομαλύνει έτσι ο Θεός τα πράγματα που και οι μεν και οι δε και οι πάντες θα ευλογηθούν από τον Θεό.

Κατά κάποιο τρόπο η αγία Θεοδώρα είναι δική μας, τη νιώθουμε δική μας. Ήρθε από την Αίγινα αλλά την έστειλε εδώ στη Θεσσαλονίκη ο Κύριος ως δώρο, για να κάνει αυτούς τους ασκητικούς αγώνες και να αγιασθεί και να είναι αγία, και να είναι ο τάφος και το λείψανό της εδώ στη Θεσσαλονίκη και να ευλογούνται οι ψυχές. Είναι δική μας αγία και είναι ό,τι χρειάζεται να μελετήσουμε τον βίο της και την όλη πορεία της και τον όλο δρόμο στον οποίο την έβαλε ο Θεός και ακριβώς το καλό τέλος που είχε. Έτσι δηλαδή όπως είναι τα του βίου της, τρόπον τινά μας πιάνει όλους. Δεν εξαιρείται κανένας, δεν μπορεί κάποιος να βγάλει τον εαυτό του απ’ έξω.

Για τον καθένα είναι η αγιότητα. Δεν εμποδίζεται κανείς από την αγιότητα, δεν είναι για εκλεκτούς μόνον η αγιότητα. Είναι για όλους τους χριστιανούς, άλλο τώρα πού θα φθάσει ο καθένας, άλλο βέβαια πόσο θα ευλογηθεί ο καθένας από τον Θεό, αλλά αυτός είναι ο ένας δρόμος· δεν υπάρχει δεύτερος δρόμος. Μπορεί να είναι δυό δρόμοι και θα διαλέξει ο καθένας αυτόν που θέλει, ή τον δρόμο του μοναχού ή τον δρόμο του εγγάμου βίου, αλλά τελικά και οι δύο δρόμοι είναι δρόμοι που οδηγούν στην αγιότητα, δρόμοι που καλείται ο καθένας να τους ζήσει με αγία ζωή, αφημένος στον Θεό.

Εκείνο το οποίο βλάπτει και ζημιώνει και κάνει μεγάλο κακό είναι ότι ο καθένας κουμαντάρει τον εαυτό του, δεν αφήνεται στα χέρια του Θεού, δεν αφήνεται στην πρόνοια του Θεού. 

Αν αφήσουμε τον εαυτό μας στην πρόνοια του Θεού, ξέρει ο Θεός –γνωρίζει ο Θεός ποιος είναι ο καθένας μας– πώς θα οδηγήσει τον καθένα μας, μέσα από ποιους δρόμους, μέσα από ποια περιστατικά, από ποιες καταστάσεις, μέσα από ποια γεγονότα. Ξέρει από που θα μας οδηγήσει ο Θεός στην αγιότητα. Και άλλος θα φύγει νωρίτερα απ’ αυτόν τον κόσμο, άλλος θα φύγει αργότερα, άλλος πολύ αργά και άλλος σε πολύ γεροντική ηλικία.

(Απόσπασμα)

Από την ιστοσελίδα του Ιερού Ησυχαστηρίου η «Αγία Τριάς» Πανοράματος Θεσσαλονίκης: https://agia-triada-panorama.gr/texts/65-%cf%84%e1%bf%86%cf%82-%e1%bd%81%cf%83%ce%af%ce%b1%cf%82-%ce%bc%ce%b7%cf%84%cf%81%cf%8c%cf%82-%e1%bc%a1%ce%bc%e1%bf%b6%ce%bd-%ce%b8%ce%b5%ce%bf%ce%b4%cf%8e%cf%81%ce%b1%cf%82-%cf%84%e1%bf%86%cf%82/

Επιμέλεια: Στ.Κ.