Blog

Άγιος Κύριλλος και Μεθόδιος, Για τη δημιουργία της σλαβικής γλώσσας

Κύριλλος και Μεθόδιος, Οι Ιεραπόστολοι των Σλάβων

 Ομιλία του Βασίλειου Λαούρδα που πραγματοποιήθηκε το 1957

Συνέχεια από εδώ: https://agiatheodora.gr/isan-slavoi-oi-agioi-kyrillos-kai-methodios/

Θα ήθελα τώρα να εξετάσω ένα δεύτερο ζήτημα που παρουσιάζει η αφήγησις του βίου των δύο ιεραποστόλων. Η γραφή που χρησιμοποίησε ο Κωνσταντίνος για τα σλαβικά παρουσιάζεται και στις δύο βιογραφίες ότι αποκαλύφθηκε στον ιεραπόστολο ως θαύμα ύστερα από εντατική προσευχή του μαζί με άλλους φίλους του. 

Οι σλαβολόγοι έχουν φθάσει στο συμπέρασμα ότινσταντίνο θα είχαν γίνει και πολλές άλλες προσπάθειες από την βυζαντινή αυλή για να γραφούν τα σλαβικά. Ασφαλώς θα είχε χρησιμοποιηθή και η ελληνική γραφή, όπως έγινε αργότερα και στη Μικρά Ασία με την τουρκική μετάφραση της Λειτουργίας. 

Η προσπάθεια όμως αυτή – όπως ίσως και άλλες – τελικά εκμηδενίστηκε με την εργασία του Κωνσταντίνου. 

Στο σημείο αυτό θα πρέπη να υπομνηθή, αν και είναι βέβαια γνωστό σε όλους, ότι το σημερινό σλαβικό αλφάβητο που λέγεται κυριλλικό, δεν είναι το αλφάβητο που συνέθεσε ο Κωνσταντίνος. Το δικό του αλφάβητο είναι γνωστό σήμερα ως γλαγολιτική γραφή, έχει δε διασωθή σε πολύ λίγα μνημεία. 

Πολλές από τις μεταφράσεις της εποχής των δύο ιεραποστόλων τις γνωρίζουμε σήμερα σε μεταγενέστερες μεταγραφές στο κυριλλικό αλφάβητο, που είναι βασικά η μεγαλογράμματος γραφή των Βυζαντινών με μερικές λατινικές προσθήκες.

Για την προέλευση του γλαγολιτικού αλφαβήτου που συνέθεσαν και χρησιμοποίησαν οι δύο Ιεραπόστολοι, οι γνώμες των ειδικών σλαβολόγων εξακολουθούν να είναι μοιρασμένες, και η ασυμφωνία αυτή αποδεικνύει ότι, έως σήμερα, δεν έχει διαλευκανθή οριστικά η καταγωγή του. 

[Η ομιλία του Βασίλειου Λαούρδα εκφωνήθηκε το 1957, οπότε σήμερα, ίσως να υπάρχουν νεώτερες επιστημονικές απόψεις για το θέμα αυτό, όπως και για κάποιο από τα επόμενα θέματα τα οποία θίγει].

Μερικοί υπέθεσαν ότι το αλφάβητο αυτό έχει ανατολική προέλευσι και μοιάζει μ’ εκείνο που χρησιμοποιούσαν οι Εβραίοι, οι Σαμαρείται ή οι Πέρσαι. Μερικοί άλλοι αναζήτησαν τις αρχές του στην παλαιά αλβανική γραφή, άλλοι στη λατινική και άλλοι στην μικρογράμματη η συντομογραφική Ελληνική. 

Η επικρατέστερη σήμερα γνώμη είναι ότι δεν έχει νόημα να αναζητήση κανείς να προσδιορίση ακριβώς την προέλευση όλων των γλαγολιτικών γραμμάτων. Στην εποχή του Κωνσταντίνου όλοι οι λαοί που ήθελαν να θεωρηθούν ως πολιτισμένοι έπρεπε να έχουν ειδική, δική τους γραφή, διαφορετική από την γραφή των άλλων λαών. 

Το παράδειγμα των Αρμενίων, των Γότθων, των Αράβων, των Εβραίων και άλλων ανατολικών λαών είναι χαρακτηριστικό. Ο Κωνσταντίνος συμμορφώθηκε προς την ιδεολογία αυτή των λαών της εποχής του και απομακρύνθηκε ηθελημένα από το ελληνικό αλφάβητο σαν να ήθελε να κρύψη τις πηγές της εφευρέσεως του και να δημιουργήση μια γραφή ανατολικού χαρακτήρος.

Η πραγματεία του Βασίλειου Λαούρδα, «Κύριλλος και Μεθόδιος, Οι Ιεραπόστολοι των Σλάβων», εκδόθηκε από την Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, Ίδρυμα Χερσονήσου του Αίμου, Θεσσαλονίκη 1966.

Επιμέλεια Στ.Κ.