Blog

 

Κάθε χρόνο τέτοια μέρα, 26 Οκτωβρίου, η πόλη μετατρέπεται σε πρωτεύουσα του κόσμου, της οικουμένης!

Ένα ιδιαίτερο παγκόσμιο φαινόμενο, αφού για πολλά χρόνια η πόλη γιόρταζε τον πολιούχο της, καλώντας επί τόπου στην Μακεδονία πλήθη κόσμου και λαών για να συνεορτάσουν ποικιλοτρόπως όλοι μαζί: εκκλησιαστικά, πνευματικά, πολιτισμικά, αλλά και εμπορικά. Και μάλιστα σε μια εποχή που τα ταξείδια δεν ήταν εύκολη υπόθεση.

Τα Δημήτρια ήταν ένα πολλαπλό αντάμωμα της οικουμένης στο σπίτι και στην αυλή του Αγίου, την Θεσσαλονίκη!

Επρόκειτο για μία ξεχωριστή πανήγυρη, γιορτάσι προς τιμή του Μάρτυρα και Μυροβλύτη το οποίο δημιουργούσε ένα παράδοξο φαινόμενο συνάντησης χωρίς, ίσως, κάποιο άλλο αντίστοιχο παράδειγμα προς τιμή κάποιου άλλου Αγίου.

Και τότε η πόλη μεταβαλλόταν σε μια έκτακτη πρωτεύουσα, μια πλήρη βασιλεύουσα την Δημητριούπολη που ένωνε κάτω από τις ευλογίες του πολιούχου της περισσότερους λαούς, πέραν από αυτούς της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, Ανατολικής και Δυτικής.

Ο δούκας Δημήτριος προσκαλούσε και λοιπούς λαούς και έθνη στην χαρά του, την μαρτυρική, θυσιαστική και κατά συνέπειαν ερωτική χαρά και έξαρσή του προς αυτόν τον οποίο θυσίασε την ζωή του! Ο ίδιος εμφανιζόταν μπροστά τους λαβωμένος από τα δόρατα των στρατιωτών, ηττημένος και κατησχυμένος πολιτικά. Αλλά πάντα μεγαλοπρεπής!

Ένα λουτρό αίματος που ξεπλύθηκε αργότερα από τα μύρα που κατέκλυσαν τα ιερά του λείψανα και την λάρνακά του. Ένα λουτρό μύρων που ευωδίασε τον ναό του και την πόλη του και στην συνέχεια κατέκλυσαν και την οικουμένη.

Η γιορτή του Μεγαλομάρτυρα από πρόθεση, και Μυροβλύτη από εσωτερική καθαρότητα, συγκροτούσε έναν συνεορτασμό λαών και εθνών ο οποίος έλαβε χαρακτηριστικά Πάσχα! Ανάστασης! Το Πάσχα του Αγίου Δημητρίου, το Πάσχα του φθινοπώρου. Και γιατί όχι το Πάσχα της Θεσσαλονίκης!

Ο γενναίος και ιλαρός Μεγαλομάρτυς, Μυροβλύτης Δημήτριος αποτέλεσε έναν συνεκτικό δεσμό της οικουμένης και η πόλη του τέτοιες μέρες προδιέγραφε έναν πολύβουο προορισμό ο οποίος διακήρυσσε το πνευματικό του μεγαλείο, την πνευματική δόξα την οποία περιεβλήθη και η οποία κόσμησε και ολόκληρη την πόλη Θεσσαλονίκη.

Η Θεσσαλονίκη εκείνες τις μέρες ήταν μια νέα Ιερουσαλήμ, αφού οι ακολουθίες της Μεγάλης Εβδομάδας του Αγίου Δημητρίου προετοίμαζε ανάλογα τους Θεσσαλονικείς και τα πλήθη των πιστών που κατέφθαναν στην πόλη με τελικό προορισμό την Άνω Θεσσαλονίκη. Εκεί που ο άρχων της γιόρταζε την χάρη που αξιώθηκε, παραπέμποντας ο ίδιος με τα χαρίσματα που έλαβε όχι στον εαυτό του, αλλά στον υπερούρανιο Θεό στον οποίο ο ίδιος χαρίστηκε προσωπικά.

Θα μπορούσαμε, ίσως, να ισχυριστούμε ακόμη, πως η ίδια Θεσσαλονίκη την οποία ο Θεός ανέδειξε σε Δημητρίου πόλη προς τιμή του φιλότιμου και ευγενή του δούλου του, αποτελούσε την ημέρα αυτή και έναν έκτακτο θρόνο της Αγίας Τριάδος. Και ως εκ τούτου την 26η Οκτωβρίου η Θεσσαλονίκη αποτελούσε μία βασιλεύουσα, υπερέχουσα πάσης άλλης πόλεως, πρωτεύουσας ή χώρας.

Πρώτη και πριν την Πρώτη, την Κωνσταντίνου πόλη -κατά χάριν του Αγίου ο οποίος αξιώθηκε να υμνείται και ως υπέρμαχος της οικουμένης!

Ο φιλόπολης Δημήτριος αποτέλεσε και ένα γνήσιο πάσχα – πέρασμα, μια μετάθεση και μετάβαση σε ένα άλλο ανώτερο επίπεδο και για όσους διεκδίκησαν ένοπλοι την πόλη του να την κατακτήσουν ως μανιακοί εραστές!

Ακόμη και γι’ αυτούς η Θεσσαλονίκη στάθηκε μία έκπληξη ή ακόμη και πανηγυρική εσωτερική βεβαίωση για τον πολιούχο και προστάτη της, ένα αναπάντεχο επιστέγασμα πολλών επικίνδυνων πολεμικών επιδρομών για την κατάκτησή της, την άλωσή της και τον σφετερισμό της. Βαρβαρικής δήωσης χωρίς όρια!

Στα όρια της, στα τείχη της πόλης της Μητέρας Θεσσαλονίκης υπήρχε πάντα η ετοιμοπόλεμη και μάχιμη μορφή του πατέρα, αδελφού και τέκνου, του πολιούχου της να αγρυπνά, να αμύνεται περί της πόλεως του η οποία εξανάγκαζε τους πολιορκητές αφ’ ενός να λύνουν την πολιορκία και να εγκαταλείπουν την βάρβαρη προσπάθειά τους και αφετέρου να παιδαγωγούνται στο μαρτύριο και την δόξα του μεγάλου στρατηλάτη της Θεσσαλονίκης που ήταν ο ίδιος και ο όλος στρατός της!

Και αυτήν την θρυλική αγία μορφή η οποία προασπιζόταν τον τόπο της και τους κατοίκους της δεν την έβλεπαν σε ενύπνια, στα όνειρά τους, αλλά οφθαλμοφανώς να μάχεται ανίκητος εναντίον τους αποδιώχνοντάς τους!

Έτσι με το πέρασμα του χρόνου προστέθηκαν και ίδιοι στο ευρύτερό του ποίμνιο και έφτιαχναν και προσκυνούσαν τις εικόνες του. Και αυτό ήταν μια παράδοξη πνευματική «ήττα», αφού οι ηττημένοι και δεδιωγμένοι μπορούσαν, πλέον να πανηγυρίσουν και οι ίδιοι την δόξα και την νίκη του ανίκητου εχθρού τους! Μπορούσαν και αυτοί να εμφορούνται από την μεγαλοσύνη του σε ένα πάντρεμα του ελέου και του φόβου και κυρίως της επικράτησης της βεβαιότητας της Θείας χάριτος η οποία προετοίμαζε και την δική τους μετά-νοια.

Μια… ένδοξη ήττα η οποία τους αλλοίωνε καλώς τις ψυχές και τον πλήρη κόσμο τους και τους χάριζε τις ευλογίες του πολιούχου της πόλης που πολιορκούσαν παρ’ όλο που ήθελαν να την αλώσουν στανικά και βαρβαρικά. Πράγματι, δεν βγήκαν στον πηγαιμό για την Θεσσαλονίκη για προσκύνημα, αλλά για να την κουρσέψουν. Παρ’ όλα αυτά οι ψυχές τους υπέστησαν θείο κούρσος, του Μεγάλου Δημητρίου συνεργούντος!

Και να και οι μεγάλοι στρατηγοί εκ Θεσσαλονίκης, Ιεραπόστολοι Μέθοδιος και Κύριλλος να μεθοδεύουν την πνευματική και πολιτισμική τους κατάρτιση. Εξάλλου βρισκόταν μέσα στον πολιτικό σχεδιασμό των Βυζαντινών να… υποδουλώνουν τους εχθρούς τους υπαρξιακά και πνευματικά. Κάτι που ο Μέγας Αλέξανδρος το έκανε πολιτισμικά.

Αλλά και όταν και το δικό μας γένος κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας αγρίεψε και χανόταν ο Ιεραπόστολος και Φωτιστής του Νέου Ελληνισμού Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός άφησε την πνευματική του κοιτίδα τον Άθωνα για να εξανθρωπίσει και να Θεανθρωπίσει τους υπόδουλους Έλληνες με το κήρυγμα της πίστης και τα ελληνικά γράμματα.

Έτσι και οι Θεσσαλονικείς Ισαπόστολοι προσέφεραν στους Σλάβους την πίστη μαζί με το σλαβικό αλφάβητο! Την πίστη του ρωμαλέου υπερασπιστή και πολιούχου της Θεσσαλονίκης.

Οι Βυζαντινοί, λοιπόν, και ουσιαστικά οι Ρωμαίοι της Ανατολικής Αυτοκρατορίας, ήθελαν να εισχωρήσουν πιο βαθιά στις ψυχές των ανθρώπων από τον Μακεδόνα στρατηγό, αφού ο δικός τους στόχος ήταν να «εξημερώσουν» και να εξαγιάσουν τους εχθρούς τους.

Όταν, βεβαίως, και αυτοί το ήθελαν και ποτέ με την βία.

Και παρ’ όλο που η σημερινή ημέρα αποτελεί μέρα Λαμπρής και Πάσχα και δεν έχουν θέση οι θρήνοι και τα μοιρολόγια δεν μπορούμε να ξεχάσουμε και το πώς τελικά η Θεσσαλονίκη σκλαβώθηκε σε αλλόπιστους και έμεινε υπόδουλη από το 1430 μέχρι τις 26 Οκτωβρίου του 1912. Πού βρισκόταν ο πάντα ετοιμοπόλεμος πολιούχος της;

Ιδιαίτερα διαφωτιστικό γι’ αυτό είναι το όραμα που είδαν κάποιοι επισκέπτες της Θεσσαλονίκης κοντά στα τείχη της πόλης και το διαβάζουμε στον Συναξαριστή. Αυτοί, λοιπόν, αντίκρισαν οφθαλμοφανώς τους Αγίους Αχίλλειον πολιούχο της Λάρισας και της Θεσσαλονίκης Δημήτριο οι οποίοι, όπως ανέφεραν στην μεταξύ τους συνομιλία, ο Θεός τους διέταξε να εγκαταλείψουν τα κληροδοτήματά τους, τις πόλεις τους γιατί ήταν θέλημα Θεού να τουρκέψουν αυτές.

Είναι ιδιαίτερα αποκαλυπτικά τα λόγια του Αγίου Δημητρίου ο οποίος είπε στον Άγιο Αχίλλειο:
«Εγώ πολλάκις εβοήθησα τους Θεσσαλονικείς και από αιχμαλωσίας ελύτρωσα και από θανατικού ηλευθέρωσα και πάσαν ασθένειαν εθεράπευσα. Τώρα όμως, ένεκα των πολλών αυτών αμαρτιών, παρεχώρησεν ο Θεός και με επρόσταξε να εγκαταλείψω ταύτην, ίνα παραδοθή εις τους Αγαρηνούς. Διά τούτο, υπακούσας εις την προσταγήν Αυτού, ιδού εξήλθον και υπάγω όπου Αυτός ο Κύριος προστάξη».

Και, όπως αναφέρει ο συγγραφέας του συναξαρίου του Αγίου Αχιλλείου από το οποίο αντλήσαμε το πιο πάνω απόσπασμα: «Ταύτα δε ειπόντες αμφότεροι και κύψαντες τας κεφαλάς αυτών προς την γην, έκλαυσαν επί ώραν ικανήν. Έπειτα, ασπασάμενοι αλλήλους και αποχαιρετισθέντες, ευθύς έγιναν άφαντοι».

Προς γνώση και συμμόρφωση, αφού το κακό ποτέ δεν ευλογείτε. Το καλό, εξάλλου, προκαλεί πάντοτε και το φιλότιμο και αυξάνει την εγρήγορση και την φροντίδα του κάθε προστάτη και πολιούχου για τον τόπο του. Στην αντίθετη περίπτωση οι πολίτες τους απειλούνται με εξανδραποδισμό και άλωση.

Και να που τέτοια μέρα την άλλοτε κραταιά που η Θεσσαλονίκη μετατρεπόταν σε μία έκτακτη πνευματική πρωτεύουσα και βασιλεύουσα διά της τιμής προς τον Άγιο της, ο πολιούχος της της χάρισε την πολυπόθητη ελευθερία φέρνοντας τον ελληνικό στρατό στην πόλη και την αυλή του το 1912. Προλαβαίνοντας, συνάμα, και τον βουλγαρικό στρατό που για μια ακόμη φορά διεκδικούσε την Δημητρίου χώρα!

Όπως και να έχει η Θεσσαλονίκη πάντα τέτοια μέρα αστράπτει και εξαστράπτει πνευματικά σε όλον τον κόσμο μέσα από την πανήγυρη του Αγίου η οποία τελείται στον υπέρκαλο ναό του με τα εναπομείναντα σπαράγματα από τις υπέροχες τοιχογραφίες του.

Άλλωστε σε όλο τον κόσμο θα τον υμνήσουν και σήμερα ως υπέρμαχο της οικουμένης και έτσι το ανάκτορο και η πρωτεύουσά του ταυτίζεται πάντα με τον ναό του και την πόλη του. Την Θεσσαλονίκη!

Χρόνια πολλά!