Blog

Νεομάρτυρας Αναστάσιος (ή Σπάσος): Τα μαρτύρια στα οποία υποβλήθηκε από τον τούρκο ιεροδικαστή και τον ανώτατο διοικητή της Θεσσαλονίκης

[…]

Ο κριτής εδοκίμασε με διαφόρους τρόπους να του μεταβάλη την γνώμην, και μη δυνηθείς, του έδωκε πρώτον δαρμόν [τον έδειρε] πολύν, έπειτα τον έκλεισεν εις την φυλακήν σιδηροδέσμιον· δευτέραν φοράν τον εβγάνει εμπροσθέν του, και πάλιν ευρίσκων αυτόν αμετάπειστον, πάλιν τον ραβδίζει απηνώς [ανελέητα], και πάλιν τον κλείει εις την φυλακήν με βαρύτατα δεσμά, και ο γενναίος νέος υπομένει μεγαλοψύχως ως όλα· και ραβδισμούς και δεσμά και την πικροτάτην φυλακήν, βέβαια ενδυναμούμενος υπό της παντοδυνάμου χάριτος του Ιησού Χριστού. 

Την άλλην ημέραν, τον παραστήνει [τον φέρνει μπροστά του] τρίτην φοράν έμπροσθέν του, και πάλιν μεταχειρίζεται διαφόρους τρόπους και μηχανάς, αλλά τα πάντα του κάκου, τέλος βλέπων το αμετάβλητον της γνώμης του μάρτυρος, τον έστειλεν εις τον Μουσελλίμην [ανώτατος διοικητής μιας περιοχής (εδώ της Θεσσαλονίκης)], δια να πάθη εκεί δριμύτερα βάσανα· άρχισε και αυτός ευθύς με κολακείες πολλάς, δια να τον πείση, να αρνηθή τον Χριστόν, και να δεχθή τον Μωχάμεθ [Μωάμεθ], και τι δεν του έλεγε; τι δεν του πρότεινε; τι δεν του υπέσχετον, του έδωκεν ευθύς, ως τάχα μέγα τι πράγμα, ο γηινόφρων, και μάταιος [ματαιόφρονας], εν ζεύγος πιστόλας αργυράς, εν ξίφος μετρίως κεκοσμημένον ενδύματα από κατιφέν, και κατά άλλην γλώσσαν βελουδένια, φλουρία χίλια και επέκεινα [περισσότερα]· του υπέσχετο, να τον κάμη ένα του τζοχαντάρη [αξιωματούχο, σωματοφύλακα] τον πλέον έντιμον, και να τον έχη εις την εύνοιάν του, και όλον ιδικόν του, μόνον να γένη Τούρκος. 

Αυτά τα μικροπρεπή, και ουτιδανά επρότεινε, και υπέσχετο εις τον στρατιώτην του Χριστού ο Μουσελίμης, νομίζων, ότι με αυτά τα δελεάσματα, θα παγιδεύση και θα ελκύση την απλήν εκεί την ψυχήν εις την απώλειαν· αλλ’ ο καλός εκείνος νεανίας, αν καιήτο Βούλγαρης νους δηλαδή παχύς και αγράμματος, αλλ’ όμως, αφ’ ου μετεμελήθη, διότι είπε τον πονηρόν εκείνον λόγον [ότι ήταν Τούρκος], απεφάσισε να σταθή και να μένη Χριστιανός, και να υπομείνη δια την αγάπην του Χριστού, ότι και αν τον κάμωσι.

Βεβαιότατα και η χάρις του Ιησού Χριστού, του εφώτιζε τον νουν, να μη απατάται από τας πανουργίας των αισθητών, και νοητών εχθρών, και η θεία του δύναμις εδυνάμωνε την ασθένειαν της ψυχής, και σαρκός, εις το να υπομένη τα υπέρ του Χριστού κολαστήρια.

Απέπτυσε [έφτυσε, απέρριψε] λοιπόν φρονιμώτατα όλα εκείνα ο ουρανόφρων νέος, ως τόσα σκύβαλα [σκουπίδια] και κόπρια, και ουδέ ήθελε καν να τα βλέπη με τους οφθαλμούς του, αλλά μάλιστα και τα απεστρέφετο, και τα εμίσει, ως απωλείας μέσα και οργανα· βλέπων λοιπόν ο εξουσιαστής, ότι με τον κολακευτικόν τρόπον δεν κατορθώνει τίποτε, μετα χειρίζεται τον τυραννικον, και προστάζει να τον δείρουν δυνατά, και τον έδειραν απηνέστατα, και σκληρότατα· 

Έπειτα εκ προστάγματος [κατόπιν διαταγής] ρίπτεται εις την φυλακήν, και βάλλουν τους πόδας του εις το τιμωρητικόν ξύλον, και αλύσσεις εις τον λαιμόν, και χειροπέδας, τα καλούμενα τουρκιστί μπελετζίκια εις τας χείρας, και καλάμια εις τους όνυχας· και όλην σχεδόν την ημέραν, δεν έπαυσαν οι απάνθρωποι να τον βασανίζουν με διάφορα κολαστήρια· και ο Τύραννος τον έβγανε πολλάκις, και ούτω βασανισμένον, και καταματωμένον τον επαράστησεν έμπροσθέν του, και συχνά τον παρεκινούσε, και τον ηνάγκαζε πολυτρόπως, να γένη μουσουλμάνος· αλλ’ ο μάρτυς ίστατο πάντοτε ο αυτός, και άλλο δεν έλεγε, παρά, Χριστιανός είμαι, δεν αρνούμαι την πίστιν μου. 

Όθεν [γι’ αυτό] τέλος απελπισθείς ο ηγεμών, τον έστειλεν εις τον τόπον της καταδίκης, προστάξας να τον κρεμάσουν έξω από την καλουμένην καινουρίαν πόρταν [Πόρτα της Κασσάνδρας ή Κασσανδρεωτική Πύλη, περιοχή Συντριβανίου σήμερα], παραγγείλας εις τους ιδικούς του ανθρώπους, να μη παύσουν εις όλην την οδόν από το να τον παρακινούν, ίσως δήθεν και τον κερδίσουσις όλον το ύστερον.

Πηγαίνων όμως ο μάρτυς, δεν έφθασε ζωντανός εις τον τόπον της καταδίκης αλλά από τας πολλάς βασάνους, και την κάκωσιν του σώματος, εις την οδόν λειποψυχήσας παρέδωκε το πνεύμα, διαμείνας μέχρι τέλους εις την καλήν, και λαμπράν ομολογίαν της αγίας ημών πίστεως, εν Χριστώ Ιησού· ω η δόξα εις τους αιώνας. Αμήν. 

Από την έκδοση του Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτη, «Νέον Μαρτυρολόγιον», όπως δημοσιεύεται στον «Μέγα Συναξαριστή» του Κωνσταντίνου Δουκάκη.

Επιμέλεια: Στ.Κ.