Blog

Απόστολος Παύλος προς Θεσσαλονικείς: «Εφερθήκαμε στον καθένα από σας, όπως ο πατέρας προς τα παιδιά του, προτρέποντάς σας και παρηγορώντας σας»

Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος 

Υπόμνημα εις την προς Θεσσαλονικείς Επιστολή του Αποστόλου Παύλου

Ομιλία Γ’

(Α΄ Θεσ. 2,9-3,4)

Απόσπασμα

«Μνημονεύετε γάρ, ἀδελφοί, τὸν κόπον ἡμῶν καὶ τὸν μόχθον· νυκτός γὰρ καὶ ἡμέρας ἐργαζόμενοι πρὸς τὸ μὴ ἐπιβαρῆσαί τινα ὑμῶν, ἐκηρύξαμεν εἰς ὑμᾶς τὸ εὐαγγέλιον τοῦ Θεοῦ. Ὑμεῖς μάρτυρες καὶ ὁ Θεός, ὡς ὁσίως καὶ δικαίως καὶ ἀμέμπτως ὑμῖν τοῖς πιστεύουσιν ἐγενήθημεν· καθάπερ οἴδατε, ὡς ἕνα ἕκαστον ὑμῶν, ὡς πατήρ τέκνα ἑαυτοῦ, παρακαλοῦντες ὑμᾶς καὶ παραμυθούμενοι, καὶ μαρτυρόμενοι εἰς τὸ περιπατῆσαι ὑμᾶς ἀξίως τοῦ Θεοῦ τοῦ καλέσαντος ὑμᾶς εἰς τὴν ἑαυτοῦ βασιλείαν καὶ δόξαν».

«Γιατί ενθυμείσθε, αδελφοί, τον κόπο μας και το μόχθο μας. Γιατί νύχτα και ημέρα ειργαζόμασθε για να μη δώσομε βάρος σε κανένα από σας και εκηρύξαμε σε σας το ευαγγέλιο του Θεού. Εσείς είσθε μάρτυρες και ο Θεός, ότι εσυμπεριφερθήκαμε σε σας που πιστεύετε με σεβασμό και δίκαια και άμεμπτα. Καθώς βέβαια γνωρίζετε, πως τον καθένα από σας, όπως ο πατέρας τα παιδιά του, σας προτρέπαμε, σας παρηγορούσαμε και ζητούσαμε να συμπεριφέρεσθε όπως αξίζει στον Θεό, ο οποίος σας εκάλεσε στην ιδική του βασιλεία και δόξα».

1. Ο διδάσκαλος δεν πρέπει με επιβάρυνσι να κάνη τίποτε από εκείνα που συμβάλλουν στη σωτηρία των μαθητών. Γιατί εάν ο μακάριος Ιακώβ νύκτα και ημέρα εκοπίαζε πολύ φυλάσσοντας τα ποίμνια, πολύ περισσότερο εκείνος που του έχουν εμπιστευθή ψυχές, είτε είναι κουραστικό έργο, είτε είναι εύκολο, πρέπει να κάνη τα πάντα, αποβλέποντας προς ένα μόνο πράγμα, δηλαδή τη σωτηρία των μαθητών και τη δόξα που από εκεί γίνεται στον Θεό. 

Πρόσεχε λοιπόν, και ο Παύλος, που ήταν κήρυκας, απόστολος της οικουμένης, που είχε αναλάβει τέτοιο αξίωμα, εργαζόταν με τα χέρια του για να μη επιβαρύνη τους μαθητές του. 

«Γιατί ενθυμείσθε», λέγει, «αδελφοί, τον κόπο μας και το μόχθο μας». Είπε προηγουμένως, ότι «Αν και μπορούμε να είμασθε βάρος, ως απόστολοι του Χριστού», πράγμα που και στην προς Κορινθίους επιστολή λέγει· «Δεν γνωρίζετε ότι εκείνοι που εργάζονται στη λατρεία του ιερού, τρώγουν από τα προσφερόμενα στο ναό; 

Έτσι και ο Χριστός διέταξε για εκείνους που κηρύσσουν το ευαγγέλιο, να ζουν από το ευαγγέλιο». Εγώ όμως, λέγει, δεν ηθέλησα, αλλά εκοπίαζα. Και δεν εργαζόταν απλώς, αλλά με πολλή προθυμία. Πρόσεχε λοιπόν τι λέγει· «Γιατί ενθυμείσθε»· δεν είπε, τις ευεργεσίες που σας έκαμα, αλλά «τον κόπο μας και το μόχθο μας».

«Γιατί νύχτα και ημέρα εργαζόμασθε για να μη γίνουμε βάρος σε κανένα από σας και έτσι εκηρύξαμε σε σας το ευαγγέλιο του Θεού». Στους Κορινθίους όμως άλλο λέγει· «Ελαφυραγώγησα άλλες εκκλησίες και έλαβα τη διατροφή μου για να υπηρετήσω εσάς». 

Αν και εκεί ειργάζετο*, όμως δεν υπενθύμισε αυτό, ανέφερε άλλο πιο ενοχλητικό γι’ αυτούς· σαν να έλεγε, ότι από άλλους έλαβα τροφή αν και υπηρετώ εσάς. Εδώ όμως δεν λέγει το ίδιο, αλλά τι; «Νύχτα και ημέρα εργαζόμασθε». 

Και εκεί μεν λέγει. «Και όταν ήμουν παρών ανάμεσά σας και εδοκίμασα στερήσεις, δεν επεβάρυνα κανένα», και «Έλαβα τη διατροφή μου για να υπηρετήσω εσάς», εδώ όμως δείχνει ότι οι άνδρες ήταν σε κατάστασι φτώχειας. Γι’ αυτό συνέχεια αυτούς παρουσιάζει μάρτυρες, γιατί λέγει· «Εσείς είσθε μάρτυρες και ο Θεός». 

Είναι αξιόπιστος ο Θεός, αλλ’ αυτό επληροφορούσε κυρίως αυτούς, γιατί εκείνο δεν ήταν φανερό σε εκείνους που δεν το εγνώριζαν. Μη εξετάζης λοιπόν εάν ο Παύλος ήταν εκείνος που λέγει αυτά· από πολλή υπεροχή θέλει να πληροφορή αυτούς. Γι’ αυτό λέγει, «Εσείς είσθε μάρτυρες και ο Θεός, ότι εσυμπεριφερθήκαμε σε σας που πιστεύετε με σεβασμό και δίκαια και άμεμπτα». 

Έπρεπε πάλι να επαινή αυτούς, γι’ αυτό προτάσσει αυτά, τα οποία ήταν ικανά να τους πείσουν. Γιατί εγώ ο οποίος, λέγει, ευρέθηκα εκεί σε κατάστασι ανάγκης και δεν έλαβα, πολύ περισσότερο δεν θα λάβω τώρα.

«Ότι εσυμπεριφερθήκαμε σε σας που πιστεύετε», λέγει, «με σεβασμό και δίκαια και άμεμπτα. Καθώς βέβαια γνωρίζετε, ότι εφερθήκαμε στον καθένα από σας, όπως ο πατέρας προς τα παιδιά του, προτρέποντάς σας και παρηγορώντας σας». Αφού είπε παραπάνω για το θέμα της διατροφής εδώ ομιλεί για την αγάπη, που ήταν σπουδαιότερο από την προστασία. 

Και τα λόγια αυτά είναι απαλλαγμένα από υπερηφάνεια. «Όπως ο πατέρας τα παιδιά του, προτρέποντάς σας και παρηγορώντας σας και διαμαρτυρόμενοι προς εσάς για να συμπεριφερθήτε όπως αξίζει στον Θεό, ο οποίος σας εκάλεσε στην ιδική του βασιλεία και δόξα». 

Όταν λέγη, «και διαμαρτυρόμενοι», τότε υπενθυμίζει τους πατέρες· αλλά αν και διαμαρτυρόμασθε, δεν εκάμναμε αυτό βίαια, αλλά σαν πατέρες. «Τον καθένα από σας ξεχωριστά». 

Πω, πω, μέσα σε τόσο πλήθος να μη παραλείπη κανένα, ούτε μικρό, ούτε μεγάλο, ούτε πλούσιο, ούτε μικρό. «Προτρέποντας», λέγει, για να υπομένετε «και παρηγορώντας και διαμαρτυρόμενοι με επιμονή». «Προτρέποντας»· άρα δεν εζητούσαν δόξα. 

«Και διαμαρτυρόμενοι»· άρα δεν εκολάκευαν. «Για να συμπεριφερθήτε εσείς όπως αξίζει στον Θεό, ο οποίος σας εκάλεσε στην ιδική του βασιλεία και δόξα». 

Πρόσεχε πάλι πως καθώς διηγείται και διδάσκει και παρηγορεί. Γιατί εάν σας εκάλεσε στη βασιλεία, εάν σας εκάλεσε στη δόξα, πρέπει να υποφέρετε τα πάντα. Σας προτρέπομε, όχι να μας χαρίσετε κάτι, αλλά για να επιτύχετε τη βασιλεία των ουρανών.

* Ο Απόστολος Παύλος εργαζόταν χειρονακτικά ως σκηνοποιός. Κατασκευαστής σκηνών 

Απόσπασμα από τον τόμο, «Ι. Χρυσοστόμου έργα, 22, των Πατερικών Εκδόσεων «Γρηγόριος ο Παλαμάς». Εισαγωγή, κείμενο, μετάφραση, σχόλια Σπυρίδων Μουστάκας (θεολόγος, φιλόλογος).

Επιμέλεια: Στ.Κ.