Blog

Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος: Τέκνα του Θεού είναι εκείνοι που πράττουν αυτά που αρέσουν στον Θεό

Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος

Υπόμνημα εις την προς Θεσσαλονικείς Επιστολή του Αποστόλου Παύλου

Ομιλία Θ’

3. «Εσείς όμως, αδελφοί, δεν ευρίσκεσθε σε σκοτάδι, για να σας καταλάβη η ημέρα του Κυρίου σαν κλέπτης». Εδώ εννοεί το σκοτεινό και ακάθαρτο τρόπο ζωής. Όπως ακριβώς δηλαδή πράττουν τα πάντα οι μιαροί και πονηροί άνθρωποι μέσα στη νύκτα, ξεφεύγοντας την προσοχή όλων και κλείνοντας τον εαυτό τους εντελώς μέσα στο σκοτάδι. 

Γιατί είπε μου, δεν προσέχει το βράδυ ο μοιχός, δεν προσέχει τη νύκτα ο κλέπτης; δεν κάνει όλη του την εργασία ο τυμβωρύχος μέσα στη νύκτα; Τι λοιπόν; δεν καταλαμβάνει αυτούς σαν κλέπτης; δεν επέρχεται και σε αυτούς κρυφά, αλλά το γνωρίζουν από πριν; 

Πώς λοιπόν λέγει, «Δεν έχετε ανάγκη να σας γράφωμε»; Εδώ δεν ομιλεί σχετικά με το άγνωστο της ημέρας, αλλά σχετικά με τη συμφορά αυτών· δηλαδή, δεν θα έλθη για κακό δικό τους. 

Βέβαια θα έλθη κρυφά και σε αυτούς, αλλ’ όμως δεν θα τους περιβάλη με κανένα λυπηρό. «Για να μη σας καταλάβη», λέγει, «η ημέρα του Κυρίου σαν κλέπτης». 

Γιατί σε όσους είναι άγρυπνοι και ευρίσκονται σε φως, και αν ακόμη γίνη κάποια επίσκεψις ληστού, δεν θα μπορέση να αφανίση τίποτε. 

Έτσι συμβαίνει και σε όσους ζουν ορθώς. Αλλά εκείνους που κοιμούνται αφού τους τα αφαιρέση όλα απέρχεται, εκείνους δηλαδή που έχουν εμπιστοσύνη στα πράγματα του κόσμου αυτού.

«Γιατί όλοι εσείς», λέγει, «ειίσθε τέκνα φωτός και τέκνα ημέρας». Και πώς είναι δυνατό να είναι τέκνα ημέρας; Όπως είναι τα τέκνα της απωλείας, όπως είναι τα τέκνα της κολάσεως. 

Γι’ αυτό και ο Χριστός έλεγε στους Φαρισαίους· «Αλλοίμονό σας, γιατί περιέρχεσθε τη θάλασσα και τη γη για να κάμετε ένα προσήλυτο και όταν γίνη, τον κάνετε παιδί της κολάσεως». 

Επίσης και ο Παύλος έλεγε· «Για τα οποία αμαρτήματα έρχεται η οργή του Θεού επάνω στα τέκνα της απειθείας», δηλαδή, αυτοί οι οποίοι πράττουν εκείνα που ανήκουν στη γέεννα, αυτοί που συστηματικά απειθούν. 

Έτσι και τέκνα του Θεού είναι εκείνοι που πράττουν αυτά που αρέσουν στον Θεό έτσι και τέκνα ημέρας και τέκνα φωτός είναι εκείνοι που πράττουν τα έργα του φωτός. 

«Και δεν είμασθε τέκνα της νύκτας ούτε του σκότους. Επομένως λοιπόν ας μη κοιμώμασθε, όπως και οι υπόλοιποι, αλλά ας είμασθε άγρυπνοι και προσεκτικοί. Γιατί όσοι κοιμούνται, κοιμούνται στη διάρκεια της νύκτας, και όσοι μεθούν, μεθούν τη νύκτα· εμείς όμως επειδή είμασθε τέκνα της ημέρας, ας είμασθε προσεκτικοί». 

Εδώ δείχνει ότι το να ευρισκώμασθε στην ημέρα εξαρτάται από μας. Γιατί εδώ, στην περίπτωσι δηλαδή της ημέρας αυτής και της νύκτας, δεν εξαρτάται από μας, αλλά και χωρίς τη θέλησί μας έρχεται η νύκτα και χωρίς να θέλωμε επέρχεται ο ύπνος. 

Στην περίπτωσι όμως της νύκτας εκείνης και του ύπνου, δεν έρχονται χωρίς τη θέλησί μας, αλλά είναι δυνατό συνέχεια να έχωμε ημέρα, είναι δυνατό συνέχεια να είμασθε άγρυπνοι. Γιατί το να κλείσωμε τα μάτια της ψυχής και να προκαλέσωμε τον ύπνο από την κακία, δεν είναι έργο της φύσεως, αλλά της δικης μας διαθέσεως.

«Αλλά ας είμασθε», λέγει, «άγρυπνοι και προσεκτικοί». Γιατί είναι δυνατό να κοιμάται κανείς και όταν είναι άγρυπνος, εάν δεν κάνη κανένα αγαθό έργο γι’ αυτό επρόσθεσε, «και ας είμασθε νηφάλιοι». Γιατί και στη διάρκεια της ημέρας αν είναι κανείς άγρυπνος, δεν είναι όμως προσεκτικός, θα περιπέση σε άπειρα κακά.

Συνεπώς ή νηφαλιότητα επαυξάνει την επαγρύπνησι. «Όσοι κοιμούνται», λέγει, «κοιμούνται κατά τη διάρκεια της νύκτας και όσοι μεθούν, μεθούν τη νύκτα». Μέθη εδώ εννοεί όχι μόνο αυτήν που προέρχεται από το κρασί, αλλά και αυτήν που προέρχεται από όλα τα κακά. Καθόσον μέθη της ψυχής είναι ο πλούτος, η επιθυμία των χρημάτων, ο πόθος των σωμάτων και ό,τιδήποτε άλλο θα ειπής, είναι μέθη της ψυχής. 

Γιατί όμως εκάλεσε ύπνο την κακία; Διότι πρώτα αυτός είναι αδρανής για να ασκήση την αρετή έπειτα, τα πάντα φαντάζεται, τίποτε δεν βλέπει αληθινό, αλλά είναι γεμάτος όνειρα και ανόητα πολλές φορές πράγματα· και εάν ιδή κάτι καλό, τίποτε δεν έχει βέβαιο ούτε σταθερό.

Τέτοια είναι η παρούσα ζωή, γεμάτη όνειρα και φαντασία. 

Όνειρο είναι ο πλούτος, η δόξα, όλα τα παρόμοια. Όποιος κοιμάται, αυτά που υπάρχουν και έχουν πραγματική υπόσταση δεν τα βλέπει, αυτά όμως που δεν υπάρχουν, τα φαντάζεται σαν υπαρκτά. Τέτοια είναι η κακία και η ζωή μέσα στην κακία. 

Δεν βλέπει αυτά που υπάρχουν, δηλαδή, τα πνευματικά, τα ουράνια, τα σταθερά αγαθά, αλλά αυτά που μεταβάλλονται πάντοτε και εξαφανίζονται και φεύγουν γρήγορα από μας. Δεν αρκεί όμως το να είμασθε άγρυπνοι και προσεκτικοί, αλλά πρέπει και να εξοπλιζώμασθε καλά. 

Γιατί και αν ακόμη κανείς είναι άγρυπνος και προσεκτικός, δεν έχει όμως όπλα, γρήγορα οι λησταί καταβάλλουν αυτόν. Όταν λοιπόν είναι ανάγκη να είμασθε άγρυπνοι και προσεκτικοί και να εξοπλιζώμασθε, εμείς όμως είμασθε άοπλοι και γυμνοί και κοιμώμασθε, ποιος θα εμποδίση το ληστή να καρφώση το μαχαίρι;

Απόσπασμα από τον τόμο, «Ι. Χρυσοστόμου έργα, 22, των Πατερικών Εκδόσεων «Γρηγόριος ο Παλαμάς». Εισαγωγή, κείμενο, μετάφραση, σχόλια Σπυρίδων Μουστάκας (θεολόγος, φιλόλογος).

Επιμέλεια: Στ.Κ.