Blog

Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος: Γνώρισμα της αγάπης προς τον πλησίον είναι όχι να λαμβάνουμε από εκείνους, αλλά να δίνουμε

«Για δε την αγάπη προς τους αδελφούς σας δεν χρειάζεται να σας γράφομε. Γιατί μόνοι σας είσθε διδαγμένοι από τον Θεό στο να αγαπά ο ένας τον άλλο. Και πραγματικά κάνετε αυτό σε όλους τους αδελφούς και σε αυτούς που ευρίσκονται σε όλη τη Μακεδονία».

1. Γιατί λοιπόν αφού είπε πολλά σε αυτούς για τη σωφροσύνη και ενώ επρόκειτο να τους ειπή για το ότι πρέπει να εργάζωνται και να μη λυπούνται για τους πεθαμένους, αυτό που ήταν το σπουδαιότερο όλων των αγαθών, δηλαδή την αγάπη, το αφήνει κατά μέρος, λέγοντας, «Δεν χρειάζεται να σας γράφομε». 

Και τούτο είναι απόδειξις πολλής συνέσεως και πνευματικής διδασκαλίας. Γιατί δύο πράγματα φανερώνει εδώ, το ένα, ότι ήταν τόσο αναγκαίο το πράγμα, ώστε ούτε διδασκαλία χρειάζεται, γιατί τα πολύ μεγάλα σε όλους είναι φανερά, και δεύτερο, περισσότερο αυτούς έτσι ελέγχει, παρά εάν τους εσυμβούλευε, λέγοντας αυτό. 

Γιατί αυτός που νομίζει ότι αυτοί έχουν κατορθώσει τούτο και γι’ αυτό δεν τους συμβουλεύει, και εάν ακόμη δεν είχαν κατορθώσει, θα τους ωθούσε περισσότερο. Και πρόσεχε δεν λέγει για την αγάπη προς όλους, αλλά για την αγάπη προς τους αδελφούς. «Δεν χρειάζεται να σας γράφωμε». 

Έπρεπε λοιπόν να σιωπήση και να μη ειπή τίποτε, εάν δεν υπήρχε ανάγκη. Τώρα όμως με το να ειπή, δεν χρειάζεται, επέτυχε περισσότερο, παρά εάν έλεγε ότι χρειάζεται «Γιατί μόνοι σας είσθε διδαγμένοι από τον Θεό». 

Και πρόσεχε με πόσο έπαινο τους ώρισε γι’ αυτό διδάσκαλο τον Θεό. Δεν έχετε ανάγκη, λέγει, να μάθετε από άνθρωπο. Αυτό και ο προφήτης λέγει, «Και θα είναι όλοι διδαγμένοι από τον Θεό»

«Γιατί εσείς», λέγει, «είσθε διδαγμένοι από τον Θεό στο να αγαπά ο ένας τον άλλο. Και πραγματικά κάνετε αυτό σε όλους τους αδελφούς και σε αυτούς που ευρίσκονται σε όλη τη Μακεδονία και σε όλους τους άλλους», λέγει. 

Πάρα πολύ προτρέπουν αυτά για να κάνουν αυτό. Και όχι μόνο λέγω, ότι είσθε διδαγμένοι από τον Θεό, αλλά το γνωρίζω από εκείνα που κάμνετε. «Σας παρακαλούμε όμως, αδελφοί, να αυξήσετε περισσότερο αυτό και να αγωνίζεσθε με φιλοτιμία» δηλαδή, να πλεονάζετε στην αγάπη. 

«Και να αγωνίζεσθε με φιλοτιμία στο να ησυχάζετε και να καταγίνεσθε στα ιδικά σας έργα και να εργάζεσθε με τα χέρια σας, καθώς σας παραγγείλαμε, για να συμπεριφέρεσθε με ευπρέπεια προς τους έξω και να μη έχετε ανάγκη από τίποτε». 

Αποδεικνύει πόσων κακών αιτία είναι η αργία και πόσων καλών η εργασία. Και καθιστά αυτό σαφές από τα ιδικά μας, πράγμα που κάνει σε πολλές περιπτώσεις, και αυτό με σύνεσι γιατί οι περισσότεροι περισσότερο με αυτό παροτρύνονται, παρά με τα πνευματικά. 

Γιατί γνώρισμα της αγάπης προς τον πλησίον είναι όχι να λαμβάνωμε από εκείνους, αλλά να δίνωμε σε εκείνους. Και πρόσεχε· ενώ επρόκειτο να τους συμβουλεύση και να τους επαινέση, θέτει ενδιάμεσα το κατόρθωμα, ώστε και από την προηγηθείσα συμβουλή να αναπνεύσουν, και εξ αιτίας της απειλής, όταν έλεγε, «Ώστε λοιπόν εκείνος που αθετεί, δεν αθετεί άνθρωπο, αλλά τον Θεόν, να μη απομακρυνθούν από αυτό. Αυτό δε γίνεται με την εργασία, ώστε ούτε να λαμβάνη κανείς, ούτε δε και να είναι αργός, αλλά να εργάζεται και να δίνη σε άλλους. «Γιατί είναι μακάριο», λέγει ο Χριστός, «το να δίνη κανείς περισσότερο, παρά το να λαμβάνη».

«Και να εργάζεσθε», λέγει, «με τα χέρια σας». Πού είναι εκείνοι που ζητούν το πνευματικό έργο; Βλέπεις πώς τους ανέτρεψε κάθε πρόφασι λέγοντας «με τα χέρια σας»; Άραγε εργάζεται κανείς τη νηστεία με τα χέρια; μήπως τις αγρυπνίες, μήπως δε το να κοιμάται καταγής; Κανείς δεν θα ημπορούσε να ειπή αυτό, αλλά λέγει για έργο πνευματικό, γιατί πνευματικό πράγματι είναι, το να δίνη, όταν εργάζεται κανείς, σε άλλους, και τίποτε δεν είναι ίσο με αυτό. 

«Για να συμπεριφέρεσθε», λέγει, «με ευπρέπεια». Βλέπεις πώς τους κατηγορεί; Δεν είπε, για να μη συμπεριφέρεσθε με απρέπεια επαιτώντας, αλλά το ίδιο βέβαια υπενόησε, όμως το θέτει πιο ήπια, ώστε και να τους πλήξη, και να μη κάμη αυτό με δύναμι. 

Γιατί εάν οι χριστιανοί σκανδαλίζωνται με αυτά, πολλοί περισσότεροι οι έξω της εκκλησίας, που ευρίσκουν πολλές κατηγορίες και αφορμές, όταν βλέπουν άνθρωπο, που είναι υγιής και μπορεί να ζήση τον εαυτό του, να επαιτή και να έχη την ανάγκη των άλλων. Γι’ αυτό μας καλούν και χριστεμπόρους. «Γι’ αυτό», λέγει, «βλασφημείται το όνομα του Θεού». Όμως τίποτε από αυτά δεν είπε, αλλ’ εκείνο που ημπορούσε να κατηγορήση πιο πολύ, δηλαδή την ασχημοσύνη.

Απόσπασμα από τον τόμο, «Ι. Χρυσοστόμου έργα, 22, των Πατερικών Εκδόσεων «Γρηγόριος ο Παλαμάς». Εισαγωγή, κείμενο, μετάφραση, σχόλια Σπυρίδων Μουστάκας (θεολόγος, φιλόλογος).

Επιμέλεια: Στ.Κ.