Blog

Απόστολος Παύλος προς Θεσσαλονικείς: Εγεμίσατε λοιπόν όλους τους πλησίον από την πίστη σας, την δε οικουμένη από το θαύμα!

Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος

Υπόμνημα εις την προς Θεσσαλονικείς

Ομιλία β’

(Α΄ Θεσ. 1,8-2,8)

«᾿Αφ’ ὑμῶν γὰρ ἐξήχηται ὁ λόγος τοῦ Κυρίου, οὐ μόνον ἐν τῇ Μακεδονίᾳ καὶ ᾿Αχαΐα, ἀλλὰ καὶ ἐν παντὶ τόπῳ ἡ πίστις ὑμῶν ἡ πρὸς τὸν Θεὸν ἐξελήλυθεν, ὥστε μὴ χρείαν ἡμᾶς ἔχειν λαλεῖν τι. Αὐτοὶ γὰρ περὶ ἡμῶν ἀπαγγέλλουσιν ὁποίαν εἴσοδον ἔσχομεν πρὸς ὑμᾶς, καὶ πῶς ἐπεστρέψατε πρὸς τὸν Θεὸν ἀπὸ τῶν εἰδώλων, δουλεύειν Θεῷ ζῶντι καὶ ἀληθινῷ, καὶ ἀναμένειν τὸν Υἱὸν αὐτοῦ ἐκ τῶν οὐρανῶν, ὃν ἤγειρεν ἐκ τῶν νεκρῶν, Ἰησοῦν τὸν ῥυόμενον ἡμᾶς ἀπὸ τῆς ὀργῆς τῆς ἐρχομένης».

«Γιατί από σας έχει ακουστεί έντονα ο λόγος του Κυρίου, όχι μόνο στην Μακεδονία και στην Αχαΐα, αλλά και σε κάθε τόπο έχει φτάσει η προς τον Θεό πίστη σας, ώστε να μη χρειάζεται να ειπούμε εμείς τίποτε. Γιατί αυτοί διηγούνται για μας πως ήλθαμε προς εσάς και πως εσείς επιστρέψατε από τα είδωλα στον Θεό, για να δουλεύετε σε Θεό ζωντανό και αληθινό, και να περιμένετε τον Υιό του από τους ουρα-νούς, τον οποίο ανέστησε εκ των νεκρών, δηλαδή τον Ιησού, ο οποίος μας σώζει από την οργή που πρόκειται να έλθει».

1. Όπως ακριβώς ένα γεμάτο από ευωδία άρωμα δεν φυλάσσει μέσα του την ευωδία, αλλά από μακριά την αφήνει και αφού γεμίσει τον αέρα με τη μυρωδιά του, την στέλνει και στις αισθήσεις των πλησίον, έτσι λοιπόν και οι γενναίοι και θαυμαστοί άνδρες δεν φυλάσσουν μέσα τους την αρετή, αλλά με τη φήμη τους πολλούς ωφελούν και τους κάνουν πιο καλούς. 

Αυτό ακριβώς λοιπόν έχει γίνει και τότε.

Γι’ αυτό έλεγε [ο Απόστολος Παύλος], «Ώστε να γίνετε εσείς παραδείγματα σε όλους που πιστεύουν στην Μακεδονία και στην Αχαΐα». «Γιατί από σας», λέγει, «έχει ακουστεί ο λόγος του Κυρίου, όχι μόνο στην Μακεδονία και στην Αχαΐα, αλλά και σε κάθε τόπο έχει φτάσει η προς τον Θεό πίστη σας». 

Εγεμίσατε λοιπόν όλους μεν τους πλησίον από την πίστη σας, την δε οικουμένη από το θαύμα γιατί το «σε κάθε τόπο», αυτό σημαίνει. Και δεν είπε, έχει διαδοθεί η πίστη σας, αλλά «έχει ακουστεί». 

Όπως ακριβώς όταν ηχεί καθαρά η σάλπιγγα, γεμίζει όλος ο γειτονικός χώρος από τον ήχο, έτσι είναι λαμπερή η φήμη της ιδικής σας ανδρείας, όπως εκείνη όταν σαλπίζει, και είναι ικανή να γεμίσει την οικουμένη και να φτάσει με ίση ένταση σε όλους που κατοικούν παντού. Γιατί τα μεγάλα πράγματα όπου και αν συμβαίνουν, διαδίδονται καθαρότερα, αν όμως συμβαίνουν μακριά, διαδίδονται βέβαια, όχι όμως έτσι σε σας όμως δεν συμβαίνει το ίδιο, αλλά λαμπρή φωνή έχει φτάσει σε όλα τα σημεία της γης. Και πως, λέγει, δεν είναι υπερβολικά τα λόγια αυτά; 

Είναι αλήθεια ότι τούτο το έθνος των Μακεδόνων ήταν ονομαστό πριν από την παρουσία του Χριστού και παντού εξυμνείτο περισσότερο από τους Ρωμαίους· και οι Ρωμαίοι γι’ αυτό είναι θαυμαστοί, επειδή κατέβαλαν αυτούς. Γιατί αυτά που έκαμε ο βασιλεύς των Μακεδόνων, υπερβαίνουν κάθε νου, αφού εξεκίνησε από μικρή πόλη και εκυρίευσε την οικουμένη. 

Γι’ αυτό και ο προφήτης βλέπει αυτόν σαν φτερωτή λεοπάρδαλη, δηλώνοντας την ταχύτητα, την ορμή, την αποτελεσματικότητα και το αιφνιδιαστικό κατά κάποιο τρόπο πέταγμά του επάνω από την οικουμένη με τρόπαια και νίκες. 

Ακόμη λέγουν, ότι όταν άκουσε κάποιο φιλόσοφο να λέγει, ότι υπάρχουν άπειροι κόσμοι, εστέναξε πικρά, διότι, ενώ υπάρχουν άπειροι, δεν έγινε βέβαια κυρίαρχος ούτε ενός κόσμου· τόσο πολύ υπερήφανος και μεγαλόψυχος ήταν και παντού εξυμνείτο. 

Με τη φήμη βέβαια του βασιλέως εσυμβάδιζε και η δόξα του έθνους, γιατί ονομαζόταν Αλέξανδρος ο Μακεδών. 

Ώστε ήταν επόμενο και τα συμβάντα εκεί να διαδίδονταν παντού, γιατί από τα σπουδαία πράγματα τίποτε δεν μπορεί να μείνει απαρατήρητο. Δεν ήταν λοιπόν τα πράγματα των Μακεδόνων κατώτερα από των Ρωμαίων. Αυτό όμως έχει γίνει και από την ορμητικότητα αυτών. 

Γιατί σαν να έλεγε για κάτι έμψυχο, έτσι είπε «έχει φτάσει». Έτσι ήταν ορμητική και ενεργητική η πίστη αυτών.

«Ώστε να μη χρειάζεται», λέγει, «να ειπούμε εμείς τίποτε. Γιατί αυτοί αναφέρουν για μας πως ήλθαμε προς σας». Δεν περιμένουν να ακούσουν από μας, αλλά εκείνους που ήταν παρόντες και είχαν ιδεί τα κατορθώματά σας τους προλαβαίνουν εκείνοι που ήταν απόντες και ούτε τα είχαν ιδεί. 

Έτσι έχει γίνει η φήμη σας παντού ξακουστή. Επομένως δεν θα χρειαστούμε να διηγούμαστε τα ιδικά σας έργα, για να οδηγήσουμε αυτούς σε παρόμοιο ζήλο, γιατί εκείνα που έπρεπε να ακούουν από μας, αυτοί τα διακηρύσσουν πριν από μας. 

Αν και βέβαια πολλές φορές σε τέτοια πράγματα υπάρχει φθόνος, αλλά η υπερβολή ενίκησε και αυτόν, και είναι αυτοί κήρυκες των ιδικών σας κατορθωμάτων. 

Και μολονότι βέβαια υστερούν έναντί σας, όμως ούτε έτσι σιωπούν, αλλά προλαβαίνουν. Και εφόσον είναι τέτοιοι δεν είναι δυνατό μας λέγουν· να απιστήσουν. 

Τι σημαίνει, «πως ήλθαμε προς εσάς»;

Ότι η επίσκεψη μας ήταν γεμάτη από κινδύνους, ότι ήταν γεμάτη από πολλές θλίψεις, ότι τίποτε από αυτά δεν σας ενοχλούσε, αλλά, σαν να μη έγινε τίποτε, έτσι μας ακολουθούσατε σαν να μη επάθατε τίποτε, αλλά σαν να απολαύσατε πάρα πολλά αγαθά, έτσι μας εδεχθήκατε ύστερα από αυτά. 

Γιατί αυτή η επίσκεψη ήταν δεύτερη.

Έφυγαν στην Βέροια, εδιώχθηκαν και ύστερα από αυτά, αφού ήλθαν έτσι τους εδέχθηκαν, σαν να ετιμήθηκαν από αυτούς, ώστε και την ψυχή τους παρέδωσαν για χάρη αυτών. Το «πώς ήλθαμε» λοιπόν είναι σύνθετο, είναι εγκώμιο και εκείνων και αυτών, αλλ’ αυτός μετέτρεψε αυτό σε εγκώμιο αυτών.

«Και πώς επιστρέψατε», λέγει, «από τα είδωλα στον Θεό, για να δουλεύετε σε Θεό ζωντανό και αληθινό». Δηλαδή, ότι συνέβηκε αυτό εύκολα, ότι με πολύ ζήλο, ότι δεν εχρειαστήκατε πολλή εργασία. 

«Για να δουλεύετε», λέγει, «σε Θεό ζωντανό και αληθινό». Εδώ εισήγαγε και παραίνεση, πράγμα που είναι πιο ελαφρύ. 

«Και να περιμένετε», λέγει, «τον Υιό του από τους ουρανούς, τον οποίο ανέστησε από τους νεκρούς, δηλαδή τον Ιησού, ο οποίος μας σώζει από την οργή που πρόκειται να έλθει». 

«Και να περιμένετε», λέγει, «τον Υιό του από τους ουρανούς», δηλαδή αυτόν που εσταυρώθηκε, αυτόν που ετάφηκε αυτόν να περιμένετε από τους ουρανούς. 

Και πώς να τον περιμένουν από τους ουρανούς; «Τον οποίο ανέστησε εκ των νεκρών». 

Είδες πως ανέφερε όλα μαζί, και την ανάσταση και την ανάληψη και τη δευτέρα παρουσία, την κρίση, την ανταπόδοση των δικαίων, την τιμωρία των πονηρών, «Τον Ιησού, ο οποίος μας σώζει», λέγει, «από την οργή που πρόκειται να έλθει». 

Αυτό είναι και παρηγοριά και παράκληση και προτροπή. 

Εάν λοιπόν τον ανέστησε από τους νεκρούς και είναι στον ουρανό και από εκεί έρχεται, και σε αυτό επιστεύσατε· γιατί δεν θα επαθαίνατε τόσα πολλά, εάν δεν επιστεύατε σ’ αυτό. Αρκετή παρηγοριά αποτελούν και αυτά. Θα τιμωρηθούν, λέγει, αυτοί, πράγμα που λέγει και στη Β’ προς Θεσσαλονικείς επιστολή του, και εσείς θα έχετε παρηγοριά μεγάλη. 

«Και να περιμένετε», λέγει, «τον Υιό του από τους ουρανούς». Τα δεινά έρχονται αμέσως, τα αγαθά όμως αργότερα, όταν έλθει ο Χριστός από τους ουρανούς. 

Πρόσεχε πόση ελπίδα χρειάζεται ότι δηλαδή εκείνος που εσταυρώθηκε, αναστήθηκε, ότι ανελήφθηκε στους ουρανούς, ότι έρχεται να κρίνει τους ζωντανούς και τους νεκρούς.

Απόσπασμα από τον τόμο, «Ι. Χρυσοστόμου έργα, 22, των Πατερικών Εκδόσεων «Γρηγόριος ο Παλαμάς». Εισαγωγή, κείμενο, μετάφραση, σχόλια Σπυρίδων Μουστάκας (θεολόγος, φιλόλογος).

Επιμέλεια: Στ.Κ..