Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς: Η Παναγία είναι αρχή και πηγή και ρίζα των απορρήτων αγαθών. Αυτή είναι κορυφή και τελείωσις κάθε αγίου!
«Η Πλατυτέρα», 9ος αι., ψηφιδωτό στην κόγχη της εκκλησίας της Αγίας Σοφίας Θεσσαλονίκης.
Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς
Στην πάνσεπτη Κοίμηση της Πανυπέραγνης Δέσποινας μας Θεοτόκου και Αειπαρθένου Μαρίας
Απόσπασμα από τον τόμο, «Γρηγορίου Παλαμά έργα 10», των Πατερικών Εκδόσεων «Γρηγόριος ο Παλαμάς», εισαγωγή, κείμενο, μετάφραση, σχόλια Παναγιώτης Χρήστου.
15. Βλέπετε όλη την κτίσι να δοξολογή αυτή την αειπάρθενο, και όχι σε παλαιά έτη, αλλά στον αιώνα και στον αιώνα του αιώνος; Μπορούμε από αυτό να καταλάβωμε ότι ούτε εκείνη δεν θα σταματήση ποτέ σ’ όλους τους αιώνες να ευεργετή όλη την κτίσι· δεν εννοώ δε μόνο τη δική μας, αλλά και αυτές τις άϋλες και υπερφυείς ταξιαρχίες.
Ότι βέβαια μαζί με εμάς και αυτές μόνο δι’ αυτής μετέχουν και ψαύουν τον Θεό, την άψαυστη εκείνη φύσι, το εδήλωσε καθαρά ο Ησαΐας. Διότι αυτός δεν είδε τον Σεραφίμ να παίρνη αμέσως τον άνθρακα από το θυσιαστήριο, αλλά τον επήρε με την λαβίδα, με την οποία ήγγισε και τα προφητικά χείλη δίδοντας κάθαρσι· ήταν δε το φαινόμενο τούτο της λαβίδος το ίδιο μ’ εκείνο το μεγάλο θέαμα, το οποίο είδε ο Μωυσής, την βάτο που ήταν αναμμένη αλλά δεν καταφλεγόταν,
Ποιος δεν γνωρίζει ότι η Παρθενομήτωρ είναι εκείνη η βάτος και αυτή η λαβίδα, που συνέλαβε απυρπολήτως το θείο πυρ, αφού σ’ αυτό υπηρέτησε ο αρχάγγελος κατά τη σύλληψι και συνήψε δι’ αυτής τον αίροντα την αμαρτία του κόσμου με το ανθρώπινο γένος και μας εκαθάρισε με την άρρητη συνάφεια;
Επομένως μόνο αυτή είναι μεθόριο της κτιστής και άκτιστης φύσεως, και κανείς δεν θα μπορούσε να έλθη προς τον Θεό, εκτός εάν καταυγασθή αληθινά από τη θεόλαμπρη αληθινά λυχνία «διότι στο μέσο της είναι ο Θεός, και δεν θα σαλευθή», λέγεις
16. Αν δε οι ανταποδόσεις είναι κατά το μέτρο της αγάπης προς τον Θεό και αυτός που αγαπά τον Υιό αγαπάται από αυτόν και από τον Πατέρα του και γίνεται καταγώγιο και των δύο αυτών οι οποίοι ενοικούν μυστικώς και διαμένουν μέσα σ’ αυτόν κατά τη δεσποτική επαγγελία, ποιος θ’ αγαπούσε τούτον περισσότερο από την μητέρα, η οποία όχι μόνο μονογενή τον εγέννησε, αλλά και μόνη της αυτή χωρίς ανδρική ένωσι, ώστε να είναι το φίλτρο της διπλάσιο, αφού δεν υπάρχει σύζυγος που ενώθηκε με αυτή για να το μοιρασθή;
Ποιος θα μπορούσε ν’ αγαπηθή από τον μονογενή περισσότερο της μητρός, και μάλιστα προελθόντα κατά τους τελευταίους αιώνες αρρήτως, από μόνην αυτήν, όπως προ αιώνων από μόνον τον Πατέρα;
Πώς δε δεν θα πολλαπλασιαζόταν εκτός από την πρέπουσα διάθεσι και η οφειλομένη τιμή προς αυτήν κατά τους νόμους από τον κατελθόντα να πληρώση τον νόμο;
17. Όπως λοιπόν, αφού μόνο δι’ αυτής επεδήμησε προς εμάς, εφανερώθηκε επί της γης και συναναστράφηκε με τους ανθρώπους, ενώ πριν από αυτήν ήταν αθέατος επί της γης, έτσι και στον μελλοντικό ατελεύτητο αιώνα κάθε πρόοδος θείας φωτοφανείας και κάθε αποκάλυψις θείων μυστηρίων και κάθε ιδέα πνευματικών χαρισμάτων χωρίς αυτήν είναι για όλους αδύνατη.
Αυτή δε, δεχομένη πρώτη το πλήρωμα του πληρούντος τα σύμπαντα που διήκει δια μέσου όλων, το καθιστά χωρητό σε όλους, κατανέμοντας στον καθένα κατά τη δύναμή του σύμφωνα με την αναλογία και το μέτρο της καθαρότητός του, ώστε αυτή να είναι ταμείο και πρύτανις του πλούτου της θεότητος.
18. Επειδή δε στους ουρανούς είναι και τούτο αιώνιος θεσμός, το να μετέχουν δηλαδή δια των μεγαλυτέρων οι μικρότεροι του ευρισκομένου πέρα από τον όντα, μεγαλύτερη δε από όλους είναι η Παρθενομήτωρ, διά μέσου αυτής θα μετάσχουν, όσοι μετάσχουν βέβαια, του Θεού και αυτήν θα υμνήσουν μετά τον Θεό όσοι υμνούν τον Θεό.
Αυτή είναι και των πριν από αυτήν αιτία και των μετά από αυτήν προστάτις και πρόξενος των αιωνίων. Αυτή είναι θέμα των προφητών, αρχή των Αποστόλων, εδραίωμα των μαρτύρων, κρηπίς των διδασκάλων. Αυτή είναι η δόξα των επί γης, η τερπνότης των ευρισκομένων στον ουρανό, το εγκαλλώπισμα όλης της κτίσεως. Αυτή είναι αρχή και πηγή και ρίζα των απορρήτων αγαθών. Αυτή είναι κορυφή και τελείωσις κάθε αγίου.
Επιμέλεια: Στ.Κ.
No Comments
Sorry, the comment form is closed at this time.