Η οσία Θεοπίστη υπήρξε το πρώτο και μοναδικό παιδί που επέζησε από τα τρία που απέκτησε η οσία Θεοδώρα η μυροβλύτιδα. Γεννήθηκε στην Θεσσαλονίκη μετά την βίαιη φυγή των γονέων της το 825/830, από την Αίγινα εξαιτίας των συνεχών επιδρομών των πειρατών σ’ όλα τα νησιά του Σαρωνικού.
Η αγία Θεοδώρα με τον σύζυγό της αφιέρωσαν την κόρη τους στον Θεό, ως ευχαριστία που επέζησε από τις επιδημίες. Σε ηλικία επτά (7) ετών κείρεται μοναχή στο μονύδριο του Ευαγγελιστή Λουκά, που βρισκόταν στην κασσανδριωτική πύλη, στο ανατολικό μέρος της πόλης, και στο οποίο ηγουμένευε η συγγενής της και αδελφή του Αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης Αντωνίου του Ομολογητή, Αικατερίνη.
Αμέσως μετά τον θάνατο της Αικατερίνης, η μονή του Ευαγγελιστού Λουκά διαλύθηκε. Η οσία Θεοδώρα, που στο μεταξύ είχε γίνει μοναχή στο μοναστήρι του αγίου Στεφάνου αφού είχε χηρεύσει, έλαβε την κόρη της εκεί, όπου και συναγωνίσθηκαν με θαυμαστό τρόπο στο σκάμμα της μοναχικής ζωής, κατορθώνοντας να νικήσουν, ύστερα από μεγάλους πειρασμούς που περιγράφονται στον Βίο της, τον δεσμό της σαρκικής συγγένειας προς χάρη της μοναχικής υπακοής.
Το έτος 868 η Θεοπίστη εξελέγη ηγουμένη της μονής του πρωτομάρτυρος Στεφάνου, ύστερα από την επίμονη άρνηση της οσίας Θεοδώρας να προσβληθεί σ’ αυτό το αξίωμα. Η διήγηση του βιογράφου της οσίας Θεοδώρας, Γρηγορίου Κληρικού, είναι σ’ αυτό το σημείο χαρακτηριστική. Η σαρκική κόρη έγινε πνευματική μητέρα της Θεοδώρας.
